شناخت انواع رفلکس های نوزادی یا رفلکس های بدوی

رفلکس استارتل یا مورو (Moro reflex)
اگر شیر خواری را در وضعیت نیمه قائم قرار دهیم و برای لحظه ای کوتاه زیر سر او را رها کنیم و مجدداً نگه داریم، شیر خوار دست و پای خود را باز کرده و از بدن دور می‌کند و انگشت شست و اشاره را به صورت c در می‌آورد  و مجدداً دست و پایش را جمع کرده و به بدن نزدیک می‌کند. این رفلکس در ۴-۳ ماهگی از بین می‌رود.  

رفلکس جستجو کردن (rooting reflex)
نوزاد به کمک این رفلکس منبع غذا را پیدا می‌کند. یعنی اگر گوشه لب نوزاد را به آرامی با انگشت تان تحریک کنید، نوزاد لب پایین خود را در همان سمت پایین می‌آورد و زبانش به سمت عامل محرک، حرکت می‌کند. صورت نوزاد نیز به سمت جهت لمس شده می‌چرخد. شما می‌توانید از این رفلکس برای توجه نوزاد به پستان و شیردادن او استفاده نماید. زیرا وقتی با نوک پستان گونه نوزاد را تحریک نمایید، نوزاد سرش را به سمت پستان می‌چرخاند و شروع به مکیدن می‌کند. این رفلکس از بدو تولد وجود دارد و در 3 تا 4 ماهگی در طی روز و در 7 الی 8 ماهگی در طی شب از بین می‌رود.

 
رفلکس کف پا (babinsky reflex)
اگر کناره ی خارجی کف پای نوزاد را با شیء نسبتاً تیز یا ناخن تحریک کنیم، در حالت طبیعی نوزاد شست و سایر انگشتان پای خود را باز می‌کند. این رفلکس بعد از یک سالگی از بین می‌رود.  

در رفتگی مادرزادی لگن (CDH) و اختلال تکاملی رشدی مفصل ران (DDH)
در رفتگی مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران که نام کامل آن Developmental dysplasia of the hip or DDH است، جزو بیماری های مادرزادی است و در آن سر استخوان ران به درستی در داخل حفره استابولوم لگن قرار نگرفته است.
شدت در رفتگی مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران در افراد مختلف متفاوت است.
در اکثر این افراد حفره استابولوم در دوران جنینی به درستی تشکیل نشده و شکل و یا عمق کافی را نداشته و نمیتواند سر استخوان ران را در خود نگه داری کند.
در بعضی از افراد سر استخوان ران در بدو تولد کاملا خارج از حفره استابولوم است که به آن دررفتگی مادرزادی سر ران استخوان هم میگویند.
در بعضی دیگر سر ران در حفره استابولوم هست ولی ناپایدار بوده و به آسانی از آن خارج و به آن داخل میشود.
در بعضی از افراد هم لقی و ناپایداری مفصل ران با رشد بچه بیشتر میشود.
تمام نوزادان بلافاصله بعد از تولد باید توسط پزشک از لحاظ وجود این بیماری معاینه شوند و در صورت لزوم از روش های تصویر برداری مثل سونوگرافی یا رادیوگرافی برای بررسی بیشتر استفاده میشود.

فونتانل چیست؟
فونتانل به نقطه نرم جمجمه نوزاد تازه متولد شده گفته می‌شود که در آن‌ها، استخوان‌های جمجمه نوزاد هنوز به هم جوش نیافته‌اند. این نقاط نرم به استخوان‌های جمجمه اجازه می‌دهند تا در حین تولد برحسب نیاز جابجا شوند و مغز کودک شما رشد کند. فونتنال یک بخش منحصر به فرد است که برای رشد و تکامل طبیعی مغز و جمجمه کودک شما اهمیت دارد و با رشد کودک شما بسته می‌شوند. تیم بهداشت و درمان شما، فونتانل‌های کودک شما را در طول ویزیت‌های روتین بررسی می‌کند. اگر بالای سر کودک خود را لمس کنید، می‌توانید یک نقطه نرم را در بین استخوان‌های جمجمه نوزاد احساس کنید. این نقطه نرم یک فونتانل است.
اشکالی ندارد که به آرامی فونتانل های کودک خود را لمس کنید. یک فونتانل سالم باید نرم و صاف باشد. فونتانل برآمده یا فرو رفته ممکن است نشانه ای از یک مشکل سلامتی باشد.

گرداورنده: مهسا شعبانی، کارشناس مامایی، کارشناس ارشد روانشناسی  و دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی